FARMAKOPE

 

Farmakopeler, ulusal veya bölgesel bir otorite tarafından yayınlanan, farmasötik ürünler için standartlar ve kalite spesifikasyonları ile hazırlanan, bilimsel ve yasal dayanaklı bağlayıcı referans kaynaklardır. Farmakopeler, genellikle genel bölümlerden (testler, yöntemler ve genel şartlar) ve özel monograflardan oluşan farmasötik aktif maddeler, eksipiyanlar ve dozaj formlarının belirlenmesi için analiz ve spesifikasyonlar için önerilen prosedürleri birleştirerek tasarlanırlar.

Türkiye’deki ilk basılı Farmakope’nin (Kodeks) Osmanlı İmparatorluğu Döneminde 1818 yılında Farmakopii Genike (Genel Farmakope) adıyla İstanbul’da yayımlandığı bilinmektedir. Daha sonra, Sultan II. Mahmut döneminde 1839 yılında kurulmuş olan Askeri Tıp ve Eczacılık Okulu Müdürü Dr. Charles Ambroise Bernard tarafından Pharmacopeia Castrensis Ottomana adı ile yayımlanmıştır. 1 Haziran 1930’da Cumhuriyet döneminin ilk kodeksi Türk Kodeksi 1930, müteakiben Türk Kodeksi 1940, Türk Kodeksi 1954 ve Türk Farmakopesi 1974 yayımlanmıştır.

1964 yılında Avrupa Konseyince, temel amacı üye ülkeler arasında ilaçların alışverişini kolaylaştırmak için ortak standartların oluşturulması olan ortak bir Avrupa Farmakopesi hazırlanması kararı alınmış, “Bir Avrupa Farmakopesi Geliştirilmesine Dair Sözleşme”nin 10 Ekim 1993 tarih ve 21724 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmasından sonra 22 Şubat 1994’te yürürlüğe girmesiyle Ülkemiz de bu sözleşmeye taraf olmuştur. Avrupa Farmakopesi Ülkemizin de yer aldığı otuz sekiz üye devlet ve üç gözlemci devlet ile çalışmalarını yürütmektedir. Avrupa Farmakopesi Komisyonu altında belirli periyotlarla güncellenen Avrupa Farmakopesi ve bu platforma ilişkin işlemler, yararlı teknik bilgiler ve duyurular resmi bülten olan Pharmeuropa ile paydaşlarına sunulmaktadır.

1974 yılından sonra, Avrupa Farmakopesi’nin “Genel Bölümler” ve “Reaktifler” bölümlerini kapsayan Türk Farmakopesi I - Avrupa Farmakopesi Adaptasyonu 2004 ve Türk Farmakopesi II- Avrupa Farmakopesi Adaptasyonu 2016 kitapları yayımlanmıştır.

Türk Farmakopesi 2017 kitabı 2017 yılı sonunda tamamlanarak 6 cilt olarak; genel uyarılar, analiz yöntemleri / malzemeleri, kaplar ve kaplar için malzemeler, reaktifler, mikrobiyolojik yöntemler, genel monograflar, dozaj şekilleri, aşılar, antiserumlar, radyofarmasötikler, cerrahi iplikler (sütürler), homeopatikler, majistral ürünler, özel monograflar kısımlarından oluşacak şekilde yayımlanmış, takip eden her yıl sonunda yeni ve güncellenen monografları kapsayacak şekilde Türk Farmakopesi 7.1, 7.2, 7.3 ve 7.4 Ek’leri halinde basılarak 2021 yılı itibariyle mevcut durumda toplam on bir cilde ulaşmıştır.

Avrupa Farmakopesi ve diğer farmakopelerde bulunmayan Ülkemiz yetenekleriyle geliştirilen ve hazırlanan bazı genel yöntem ve özel Milli Monograflara da Türk Farmakopesi 2017’de yer verilmiş, 2018 yılında dokuz, 2019 yılında on altı, 2020 yılında yedi ve 2021 yılında dokuz adet daha Milli Monograf Türk Farmakopesi’ne kazandırılarak, güncel Türk Farmakopesi özellikle bitkisel monograflar yönüyle zenginleştirilmiştir.

Türk Farmakopesi bülteni olan Türk Farmakope Dergisi 2016 yılında hayata geçirilmiş, temel olarak Türk Farmakopesi’ne ilişkin etkinlikler ile bilimsel ve teknik bilgilerin paylaşıldığı, Ülkemiz sağlık endüstrisi, üniversitelerimiz, sendikalar, dernekler, ilgili kurum ve kuruluşları bilgilendirmek ve tüm paydaşlarla bilgi alışverişinde köprü oluşturmak üzere çalışmaların yapıldığı bir platform olarak 2021 yılında da çalışmalarına devam etmiştir.

  

Analiz ve Kontrol Laboratuvarları Dairesi Başkanlığı  bünyesinde Türk Farmakopesi ve Türk Farmakope Dergisi çalışmaları yürütülmektedir.

Türk Farmakopesi

Türk Farmakopesi’nin oluşturulması ve Avrupa Farmakopesi Adaptasyonu ile ilgili çalışmalar, iş ve işlemler yürütülmektedir.

 

European Directorate for the Quality of Medicines (EDQM)

Avrupa Konseyi - Avrupa Farmakope Komisyonu'na üyelik ve Avrupa Farmakopesi adaptasyonu kapsamındaki çalışmalar ve işlemler yürütülmektedir.

Türk Farmakope Dergisi

Türk Farmakope Dergisi yılda dört (4) kez yayımlanır.

TÜRK FARMAKOPE DERGİSİ YAZIM KURALLARI

TÜRK FARMAKOPE DERGİSİ TELİF HAKKI DEVRİ FORMU